Kömürlü Termik Santrallerin İnsan Sağlığına EtkileriFunda Gacal, Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL) Kömürlü termik santrallerin ne tür sağlık etkileri var?Kömürden elektrik üretimi havayı kirleterek insan sağlığını tehdit ediyor. Kömürlü termik santraller, iklim değişikliğinin başlıca nedeni olan karbon dioksit (CO2) emisyonlarının yanı sıra; gözle göremediğimiz ancak çok geniş bir alana yayılabilen parçacık madde (PM), azot oksit (NOx), kükürt dioksit (SO2), karbon monoksit (CO) ve uçucu organik bileşen (VOC) emisyonlarına da sebep olarak havayı kirletir. HEAL (Sağlık ve Çevre Birliği)’nin 2015 yılında yaptığı bir araştırmaya göre Türkiye’de PM maruziyetine atfedilebilen sağlık sorunlarının %20’si termik santrallerde yakılan kömürden kaynaklanmaktadır. Hava kirliliğine hem uzun hem...

Elektrik talebinin karşılanabilmesi ve kesintisiz elektrik sağlayabilme argümanları ile ülkemizde termik santraller kurulmaya devam ediyor. Ancak gelişmeler iklim değişikliği etkilerinin elektrik santrallerinin kurulma ve işletilmesinde de dikkate alınması gerektiğini gösteriyor. İklim değişikliği sebebiyle yaşanan hava ve su sıcaklık artışları ve su miktarının azalması kömürlü termik santrallerin performansını etkiliyor ve elektrik üretim faaliyetlerinin kesintiye uğramasına sebep oluyor. Sistemlerini su ile soğutan termik santraller için çevredeki suyun azalması, kuruması veya ısınması, soğutmanın olumsuz anlamda etkilenmesi demek. Verim ve performansı düşük santralleri verimsiz koşullarda çalıştırmaya devam etmek ise daha fazla kömür tüketimi, yani daha fazla sera gazının salımına sebep oluyor. Ayrıca iklim değişikliğinin sebep...

Eski ABD Başkan yardımcısı ve iklim değişikliği eylemcisi, Adani kömür madenini desteklemek adına altyapı finansmanı sağlamak ‘sadece çılgınlıktır’ dedi.  Eski ABD Başkan yardımcısı ve iklim değişikliği eylemcisi Al Gore, Avustralya Devleti tarafından kömürlü termik santraller için yapılan herhangi bir hareket “deliliktir” ve Adani kömür madenini desteklemek adına altyapı finansmanı sağlamak “sadece çılgınlıktır” dedi.“Küresel olarak, dünya hızla fosil yakıt yatırımlarımdan uzaklaşıyor. Avustralya’nın tam tersini yapıp kömüre maddi destek çıkması tuhaf olur. Hatta söylemem uygunsuz ama, delilik olur” dedi.Adani Grubu, Queensland eyaletinin Galilee Havzası’nda yer alacak 16 milyon dolar maliyetinde bir Carmichael kömür madeni projesi sundu.  Gore’a göre madenin finansmanı daha yapılmasa...

Fotoğraf: Bei FengBirleşmiş Milletler iklim değişikliği müzakerelerinin en ilerici aktörlerinden olan Avrupa Birliği, iklim hedeflerini kömürden uzaklaşarak uygulayacağını ispatlamaya başladı. 2016 yılı boyunca birçok Avrupa Birliği üyesi, kömür kaynaklı enerji üretiminden aşamalı olarak vazgeçildiğine dair duyurular yaptı. 30 Mart 2016’da Langerlo termik santralinin kalan kömürlerini yakmasının ardından, Belçika son kömürlü termik santralini kapattı. Böylece 2016 itibariyle Belçika, Kıbrıs, Lüksemburg, Malta ve Baltık ülkelerinin ardından kömüre veda eden yedinci AB ülkesi oldu.13 Nisan 2016 tarihinde, Avusturya’nın en büyük elektrik tedarikçisi Verbund, 2020 yılına kadar fosil yakıt kullanımından vazgeçeceğini açıkladı. Bu açıklama, Verbund’u yıllardır kömürden vazgeçmeye ikna etmek için çalışan Avusturyalı STKların bir başarısı olarak kabul edildi. İklim değişikliğine dair...

Toprak ayrım yapmadan üretir, büyütür, yaşatır, korur. Bugün hem kendi coğrafyamızda hem de çevremizde yaşanan çatışma ve ihtilaflar toprağın üstüyle ve altıyla eşitsiz paylaşımından, kötü kullanımında kaynaklanıyor.Türkiye’de toprağa nasıl davrandığımız konusunda sayılar gayet açık;Son 10 yılda 2,8 milyon hektar tarım arazisini yani tarım arazilerimizin neredeyse %10’unu yapılaşmaya açarak üzerine sanayi tesisleri kurarak kaybettik. Yarım milyar hektar orman alanını enerji tesisleriyle, madencilik yatırımlarıyla yok ettik.Yok ettik, bitti mi? Görünen o ki hayır! 2012 yılı ülkemizde kömür yılı ilan edildi. Gerekçe enerjide dışa bağımlılıktan kurtulmak.Bunun için, Eskişehir’in Alpu Ovası’nın, Afyonkarahisar’ın Dinar Ovası’nın, Trakya’nın, Konya Kapalı Havzası’nın kömür ocaklarına dönüştürülmesi, her bir bölgede...

Enerji Bakanlığı ve Kalkınma Bakanlığı elektrik üretiminde kömürün payını artırmak için ülkemizdeki yerli kömür rezervlerinin kullanılmasına karar verdi. Bu bölgelerde çıkarılacak kömür, yine bu bölgelere kurulacak termik santrallerde yakılacak ve böylelikle elektrik üretilecek. Türkiye’deki rezervler, kalite olarak sıralamada en altta olan kömür çeşidi olan linyitten oluşuyor. Linyitlerin kalorisi düşük ve sülfür, nem ve kül oranı çok yüksek. Bu da kömürün kalitesiz ve kurulacak termik santrallerin verimsiz, çevreye verilen zararın yüksek olması anlamına geliyor.Tarım alanları kömür yatırımlarına açılan 7 bölgemiz:1.Konya Karapınar Karapınar’da 1950’lerde nüfus baskısı ve denetimsiz otlatma, iklime ve bölgenin ekolojisine uygun olmayan tarımsal etkinlikler çölleşme sorunu nedeniyle çölleşme sorunu ve...

1- Kömür madenciliği için hektarlarca tarım alanı kazılır, binlerce yılda oluşan verimli üst örtü yok olur. Türkiye’de linyit madenciliği genellikle açık ocak işletme şeklinde olur, açık ocak kömür madenciliği için tarım yapılan üst toprak sıyrılıp başka bir arazi üzerinde depolanır. Tarımsal alanın gördüğü ilk tahribat bu şekilde olur. Konya Karapınar, Ereğli ve Karaman Akçaşehir, Ayrancı’da planlanan kömür madeninin, 180.000 dekarlık bir arazide açık ocak işletme ile çıkarılması planlanıyor. Çıkacak hafriyatın miktarı 2 metre yükseklikte yığıldığında 70 km x 70 km’lik bir alanı kaplayacak.2- Kömür madenciliği için yapılan susuzlaştırma bölgenin su sistemini bozar, tarım alanlarının susuz kalmasına neden olur. Kömürün güvenli...

Enerji dışa bağımlılığımızın nedeni, fosil yakıtlara bağımlılığımız. Fosil yakıtlar Türkiye’nin toplam birincil enerji tüketiminin %90’nı oluşturuyor. Ancak ülkemizin kendine ait fosil yakıt kaynakları kısıtlı ve enerji ihtiyacını karşılamak için toplam birincil enerji ihtiyacının %80’den fazlasını ithal etmesi gerekiyor.“Enerjide dışa bağımlıyız” gerekçesiyle Kömür Yılı ilan edilen 2012’deki ithalatımıza baktığımızda en büyük kalemi enerji ürünleri oluşturuyor; toplam 60 milyar dolar. Toplam enerji ithalatımızın en büyük kalemini petrol ve petrol ürünleri oluşturuyor; 31,5 milyar dolar.Burada, petrolü elektrik üretmek için tüketmediğimizi hatırlatmak iyi olabilir. Doğal gaz ise enerji faturasının 23,2 milyar dolarlık kısmını oluşturuyor ve doğal gazın sadece yarısını elektrik üretmek için kullanıyoruz. Geri kalanı ev...

Elektrik ihtiyacını karşılamanın tek yolu elektriği üretmek değil! En ucuz ve temiz enerji, tüketmediğimiz enerjidir. Türkiye’nin toplam enerji verimliliği ve tasarrufu potansiyeli %27 oranında yani neredeyse tükettiğimiz enerjinin üçte birini israf ediyoruz. Konut ve ofislerimizde %29 oranında elektrik tasarruf potansiyelimiz var.  Ülkemizde en çok elektrik tüketen sektörlere baktığımızda tablo daha ilgi çekici hale geliyor. En fazla elektrik tüketen sanayi kolları olan demir-çelik ve çimentoda tasarruf potansiyeli %20’den fazla, tekstilde ise %57. WWF (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Türkiye Yenilenebilir Gücü raporu için tıklayınDünya Bankası Enerji Verimliliği ve Tasarrufu Raporu için tıklayınGreenpeace Enerji Devrimi Raporu için tıklayın

Kömürün, yatırım maliyetlerine dahil edilmeyen yüksek sağlık, ekosistem ve iklim maliyetleri var. Aynı zamanda verilen teşviklerle kömür yatırımları kamunun sırtında ciddi bir yük. Nasıl mı? – Türkiye’deki mevcut termik santrallerin neden olduğu hava kirliliğinin her yıl 3,6 milyar Euro’yu bulan sağlık maliyeti olduğu hesaplanıyor.- Kömür madenciliği nedeniyle hektarlarca tarım alanını kaybediyoruz.- Termik santralin neden olduğu hava kirliliği nedeniyle santralin yakın çevresinde %70’lere varan tarımsal verim kayıpları yaşanıyor. Daha geniş etki alanında ise ancak %10-30 oranlarına iniyor.- İklim değişikliğinde en büyük pay, fosil yakıt kaynaklı enerji tüketiminin. İklim değişikliği, hava kirliliği, tarımsal kayıplar gibi kömür yatırımlarına yansıtılmayan tüm maliyetler toplandığında Türkiye’de kömüre 2015 yılında 24 milyar ABD...